Bieren van een zelfde bierstijl met elkaar vergelijken blijkt een leerrijke ervaring te zijn.
Deze keer vergeleken we verschillende IPA’s. Het proefpanel wist niet in welke volgorde de bieren gedugusteerd werden. De bevindingen zijn dus niet beïnvloed door het etiket, de brouwer,…
Wie, zoals ons, een beetje actief is in de bierwereld, ziet ook de trends veranderen. Dé trend van 2012 en 2013 zijn de Tripel-hop-bieren. Een andere trend zijn de -duurdere- op hout gerijpte bieren. En ten slotte is er een verschijnsel dat langzaam maar zeker zijn plaatsje op de markt Belgische verovert: IPA.
IPA is een Britse bierstijl. De afkorting staat voor Indian Pale Ale.
Het is een bierstijl binnen de categorie Pale Ale.
Vanaf de 17e eeuw had Engeland veel overzeese kolonies en al het bier voor de Engelse soldaten en burgers werd met behulp van schepen naar de andere kant van de wereld gebracht.
Er werden verschillende biersoorten verscheept waaronder een voorloper van de huidige IPA.
De toenmalige brouwer speelde in de 19de eeuw zijn licentie voor export naar India kwijt en bracht het bier dan maar op de inlandse Britse markt onder de naam India Pale Ale of India Ale.
Exotiek was in de mode in die tijd. (het verhaal doet een beetje denken aan de Belgische “exports”)
De naam India Pale Ale werd gebruikt vanaf ongeveer 1835.
Naar traditionele Britse normen is een amberkleurig bier een bleek bier, dus “Pale”.
Sinds enkele jaren brengen steeds meer (kleine) Belgische en
Nederlandse creatieve brouwers een IPA op de markt.
Gewoonlijk zijn deze bieren donker blond tot
amberkleurig, vrij hoppig en hebben ze een alcoholgehalte van 6% à 7%.
De Belgische IPA’s zijn vaak iets voller van smaak dan de Britse.
- Excalibur IPA, brouwerij Anders in opdracht van “De bieradviseur”.
Brouwerij Anders werd opgericht in 2011 en legt zich toe op het brouwen van bieren in opdracht van andere bedrijven, in dit geval een bierwinkel “De Bieradviseur”.
Excalibur IPA is amberkleurig en heeft een wandklevende schuimkraag die snel vervalt.
Het bier van 6% alc heeft een uitgesproken citrus-aroma. Pompelmoes en agrum worden genoemd.
De smaak is vrij volmondig en de hopbitterheid is, naar IPA-normen goed gedoseerd.
Het bier wordt gebrouwen met 5 hopsoorten.
Etiket: Het etiket geeft voldoende info, maar oogt echt wel goedkoop met een soort “Google-afbeelding” van een zwaard.
- Viven IPA, Proefbrouwerij voor “brouwerij Viven”.
Deze IPA heeft met 8% meer alcohol dan gemiddeld. Het schuim is opvallend donkerder dan dat van alle andere geproefde IPA’s.
Ook dit bier is amberkleurig.
Het aroma is vrij vol en we herkennen de gist van de andere “Viven”-bieren.
Ook in dit bier pompelmoes in het aroma.
De smaak van de Viven IPA is naar verhouding met de andere IPA’s vol, zoetig en bevat duidelijk caramel. Eén van de minst bittere bieren in de rij.
Etiket: Alle Viven bieren hebben dezelfde stijl. Aan de kleur zie je welk bier je voor je hebt.
Er staat wel erg weinig informatie op de etiketten.
Ondermeer de echte brouwerij wordt jammer genoeg niet vermeld.
- Svea IPA, Struise Brouwers (zelf in brouwerij Deca)
Het gebroken witte schuim op dit amberkleurige bier vervalt vrij snel. Het bier heeft 7% alcohol.
Hoewel de houdbaarheidsdatum van dit bier nog niet is overschreden merken we al de veroudering.
Hop mag dan wel bewarende eigenschappen hebben, de smaak ervan verandert wel.
Vooral hoppige bieren ruiken wat kazig na verloop van tijd.
Ook onze SVEA dus.
De kazigheid wordt door sommige proevers ook wel omschreven als de geur van geuze.
Ook deze IPA neigt eerder naar de zoete, volle kant.
De smaak leunt dicht aan bij de VIVEN.
Etiket: Wat vreemd blauw etiket.
Er is wel vermeld waar dit bier gebrouwen wordt. Over de hopsoorten en dergelijke wordt niet veel prijs gegeven.
- Prearis IPA “No hops no glory”, Proefbrouwerij voor “brouwerij ’t Vliegend Paard”
Dit bier kleurt eerder koperkleurig dan amber. Het is dus een tikkeltje lichter van kleur dan de andere bieren. De schuimkraag is bijna wit en sterker dan gemiddeld.
Het moet gezegd: van de meeste van de geproefde IPA’s vervalt het schuim vrij snel.
Niet bij deze dus.
Het alcoholgehalte bedraagt 6,7%.
Het aroma wordt als onaangenaam ervaren. Er is veel gist in het aroma en weinig hop.
Ook de smaak is eerder eentonig bitterig.
Dit bier wordt ervaren als “een bittere pils”.
Het verrast ons te zien dat dit de Préaris is. Ten eerste omdat we nogal fan zijn van hun bieren en ten tweede omdat dit bier op de fles niet te vergelijken is met de heerlijke verfrissende “No Hops No Glory” die we van het vat kregen op het bierfestival in Leuven.
Etiket: Het etiket is in dezelfde lijn als de andere varianten van Préaris. Voldoende informatie.
- Martins IPA, brouwerij Anthony Martins
Dit bier ziet er smakelijk uit. Amberkleurig, helder en een gebroken witte sterke schuimkraag.
Ook het aroma wordt door de proevers heel positief beoordeeld. Eindelijk wat meer complexiteit, wat variatie.
We ruiken hop en mout, maar ook een lichte zurigheid en een lichte rooktoets.
De smaak is vrij vol, maar door de stevige bitterheid in evenwicht. Zeker het meest evenwichtige en toegankelijke bier van de reeks en samen met de Excalibur IPA oogst deze het meeste lof.
Etiket: Het etiket is zwart en stijlvol maar bevat eerder weinig informatie. Dit bier wordt niet gebrouwen door een bierfirma.
Dus die vermelding is uiteraard niet nodig.
Aan het ontwerp is tijd, aandacht en geld besteed.
- Chouffe Houblon Dobbelen IPA Tripel, Brouwerij La Chouffe (Duvel Moortgat)
Dit donker blonde bier is met voorsprong de bleekste in de rij.
Het heeft een sterke witte schuimkraag die erg wandklevend is en in een soort kraterlandschap blijft staan.
In het aroma ruiken we verse groene hop.
Het is even wennen aan het aroma.
Aanvankelijk weinig positieve kritieken, maar naar mate er meer geproefd wordt valt het aroma bij steeds meer proevers in de smaak. Ook een tikje vanille wordt genoemd.
In de smaak is dit duidelijk de bitterste van de geproefde bieren. Het heeft ook de meeste pareling.
Met zijn 9% alcohol zou deze misschien beter geproefd worden tussen Tripel Hop bieren.
- Brigand IPA, brouwerij Van Honsebrouck
Dit was jaren geleden zowat de eerste IPA die in België op grotere schaal op de markt gebracht werd.
Het was niet bepaald een succesvol project.
Het bier wordt al een vijftal jaar niet meer gebrouwen. Ons bier met vervaldatum 2010 is dus duidelijk verouderd.
Gezien IPA’s hun kenmerkende hopbitterheid verliezen en met hun lagere alcoholgehalte (in dit geval 6,5%) niet echt bewaarbieren zijn beschouwen we dit bier als “buiten categorie”.
We ruiken duidelijk de portorisatie van een verouderd bier.
De smaak is karamelzoetig en de hopbitterheid is nog lichtjes op de achtergrond aanwezig.
Besluit
Het valt ons op dat een groot deel van de IPA’s gebrouwen worden in opdracht van bierfirma’s of hele kleine brouwerijen.
In tegenstelling tot vorige “experimenten” / “vergelijkingen” is het kwaliteitsverschil eerder groot. Er moet aan sommige van deze bieren misschien nog wat gesleuteld worden.
We komen tot het besluit dat de Excalibur en de Matins IPA er duidelijk boven uitsteken.
